Hoe Herbie Hancock met soul en experiment zijn weg vond buiten de jazz

Dat was best een ommekeer in de jazz en in het oeuvre van Miles Davis. Kwam de trompettist aan het einde van de jaren zestig doodleuk met stukken muziek van een half uur of langer. Een deel ontstond nota bene door knip- en plakwerk in de studio. Die techniek deed echter geen enkele afbreuk aan de intensiteit van wat ook wel werd genoemd zijn ‘elektrische periode’.

Dan hebben we het over allang tot klassiekers verheven platen als In A Silent Way, Bitches Brew, On The Corner en Get Up With It. Muziek die vragen opwierp. Is dit nog wel jazz? Waarop Davis glorieus antwoordde: een mix van funk, rock en Afrikaanse ritmes, van klankverkenningen die al waren begonnen voordat je er erg in had. ‘Directions in music’ luidde de bijsluiter van Bitches Brew.

Een muzikale metgezel die Davis’ gedurfde vernieuwing van nabij meemaakte was Herbie Hancock. Op een aantal van deze klassiekers speelde hij mee, vanachter de elektrische piano. Ook Hancock ging aan de slag met werken waarin intuïtie en sfeer belangrijker werden gemaakt dan het stramien van compositie. Met name Miles Davis legde aldoende de basis voor jazzrock of fusion. Destijds weinig begrepen en op waarde geschat, momenteel geaccepteerd en alomtegenwoordig. Flying Lotus’ You’re Dead is dé fusionknaller van onze tijd, mét bijdragen van Hancock.

De pianist voegde nog andere varianten toe aan het avontuur dat modale jazz heette. Soulritmes die groovy heen en weer rolden bijvoorbeeld. Te horen op Fat Albert Rotunda, de meest toegankelijke van de drie albums die hij rond 1970 maakte en die opnieuw zijn uitgebracht op vinyl.

Mwandishi, Swahili voor schrijver, was de moeilijkste. The New York Times omschreef de muziek als ‘higher order of energy’. Nou dat valt reuze mee. Er wordt flink getwijfeld tussen improvisatie en een aandrang tot freejazz. In Wandering Spirit Song neemt Julian Priester het voortouw, maar het timbre van zijn trombone is lang niet spannend genoeg om zich staande te houden tussen de andere instrumenten. Uiteindelijk willen zo veel blazers hun zegje doen dat de muziek verdrinkt in overdaad en de speelduur van twintig minuten nog een hele zit wordt.

Net als Davis gaf Hancock veel vrijheid aan andere muzikanten. Zo mag Buster Williams gracieus zijn bas laten glijden in Sleeping Giant vanCrossings. Dit album, het beste en meest fascinerende van het drieluik, komt nog het dichtst in de buurt van Davis’ devies “speel niet wat er is, speel wat er niet is”. Bij Hancock wordt dit een verbond tussen klanken en stijlen die doorelkaar lopen en tegen elkaar opbotsen. Opvallend is het gebruik van synthesizer, in de jazz destijds een exotisch instrument. In Water Torture laat pionier Patrick Gleeson warme en weirde geluiden horen in muziek die betovert, swingt en weerbarstig is. Prachtig slot van een unieke triptiek in het werk van Herbie Hancock.

De vinyluitgaven van het Nederlandse label Music On Vinyl staan intussen garant voor hoge kwaliteit. De 180-grams persingen zien er niet alleen kraakhelder uit, zo klinken ze ook. Dit zijn drie geremasterde heruitgaven die een vitale en transparante weergave bevatten van de muziek. Crossings verschijnt overigens net als de originele lp in klaphoes.

Herbie Hancock – Fat Albert Rotunda (Warner/Music On Vinyl 1969/2019)
Herbie Hancock – Mwandishi (Warner/Music On Vinyl 1971/2019)
Herbie Hancock – Crossings (Warner/Music On Vinyl 1972/2019)

(eerder gepubliceerd op ZwartGoud en The Post Online)

Lijstjes. Beste albums. 1996

1 Shock Headed Peters – Tendercide
2 Einstürzende Neubauten – Ende Neu
3 Tricky – Pre-Millennium Tension
4 DJ Shadow – Endtroducing
5 Barry Adamson – Oedipus Schmoedipus
6 Oblivians – Popular Favourites
7 dEUS – In A Bar Under The Sea
8 Jon Spencer Blues Explosion – Now I Got Worry9
9 Tortoise – Millions Now Living Will Never Die
10 Beck – Odelay

Jean-Michel Basquiat in Schunck: van krabbels naar vernieuwende schilderkunst

Basquiat in the apartment 1980 (foto: Alexis Adler)

Heerlen is zichzelf opnieuw aan het uitvinden. Urban luidt de ‘tag’ waarmee men de nabije toekomst tegemoet wil treden. Muurschilderingen tieren reeds welig in binnenstad en buitenwijken. Museum Schunck, het culturele geweten van de regio, hengelde geruime tijd naar een blockbuster over Jean-Michel Basquiat. De ooit als straatkunstenaar begonnen schilder is nu eindelijk te bewonderen in de vroegere mijnstad; overigens dankzij jarenlange wegbereiding en inspanningen van voormalig artistiek leider Lene ter Haar. De tentoonstelling biedt een blik op de beginjaren van de kunstenaar, toen hij buurten van New York ‘onveilig’ maakte met zogenaamde geveltags. Een primeur voor Europa. En het mocht wat kosten. Voor Schunck de duurste expositie ooit (ruim negen ton). Met als goede tweede naar het schijnt een retrospectief in 2011 over Niki de Saint Phalle. Bij Schunck kennen ze hun klassiekers.

Jean-Michel Basquiat volgde nooit een kunstopleiding, maar wist met steun van enkele galeriehouders uit te groeien tot een van de grootste en invloedrijkste namen uit de kunsthistorie. Eigenhandig zette Basquiat het schilderen weer op de kaart, als opgestoken middelvinger tegen de conceptuele ideeënkunst, de überkitsch van Jeff Koons en de video-art van de jaren tachtig. Vaak intuïtief, werkend aan meerdere canvassen tegelijk. Soms maakte hij twintig stuks in drie weken tijd. Zijn eerste doek verkocht hij voor tweehonderd dollar aan Debbie Harry van newwaveband Blondie. Tegenwoordig gaan ze voor miljoenen van de hand. De vier bruiklenen die bij Schunck nadrukkelijk in een aparte ruimte hangen, lopen alleen al verzekeringstechnisch flink in de papieren.

foto: Alexis Adler

Maar voordat hij beroemd werd maakte Basquiat kunst van voorwerpen die hij op straat vond. Kleding, een koelkast, een radiator, alles wat binnen handbereik was moest eraan geloven. Het merendeel bewaard door zijn toenmalige liefje Alexis Adler en nu te zien in Schunck. Rond 1980 woonde het stel in een goedkoop appartement in de New Yorkse kunstenaarswijk East Village. De woning fungeerde als atelier en canvas. Afgaand op de enorme wandfoto’s in het museum begon de creatieve explosie genaamd Basquiat al in het trappenhuis. Verder in de tentoonstelling een bekladde jumpsuit, schetsen, tekeningen en kleurenfoto’s van de ‘tag’ SAMO©. Uit te spreken als “same oh” ofwel een goedkeurend “same old shit” over marihuanajoint nummer zoveel. De veelzijdige schilder overleed in 1988 op 27-jarige leeftijd aan een overdosis heroïne.

De kunstenaar Basquiat is soms nog ver te zoeken in de wat keurige museale opstelling. Dat wringt een beetje met het ruige tijdsbeeld die de tentoonstelling probeert op te roepen. Basquiat (toen 19) maakte destijds nogal wat krabbels van een kinderlijk kaliber. Maar wel met humor. Non-descript White Man In His Thirties? Slechts een olijk bolletje met een plukje haar op ruitjespapier.

Wat de tentoonstelling sterk maakt zijn tientallen werken afkomstig uit The Times Square Show. Met onder meer een bijdrage van een toen eveneens onbekende Keith Haring. Eromheen levensgrote zwart-witfoto’s van straatbeelden van New York. Een bijna failliete stad middenin een economische crisis; dé voedingsbodem voor ambachtelijke kunstpunk.

Schunck toont liefst vijftig originele en sfeerverhogende artefacten uit deze expositie uit 1980. Zoals een pornofilmstrip, al heb je om die te bekijken wel een vergrootglas nodig en, achter een rood gordijn, een als ‘peepshow’ vermomde installatie. Basquiats inbreng was onder meer een uithangbord met de letters SEX. Niet zo vreemd allemaal als je bedenkt dat The Times Square Show plaatsvond in een oud bordeel. Rake zet om deze blik op de kunst- en stadsgeschiedenis als scharniermoment te plaatsen tussen het begin van Basquiat en zijn doorbraak kort erna. Hijzelf begon steeds vaker te schilderen op doeken met grote afmetingen.

Want hèt hoogtepunt van de Schuncktentoonstelling is die ene ruimte met de vier topstukken. Inclusief permanente bewaking. Hier knallen en krioelen de kleuren en lijnen ogenschijnlijk chaotisch van het canvas. Skeletachtige lichamen en hoofden. Niet helemaal toevallig. Toen Basquiat als kind na een ongeluk in het ziekenhuis lag gaf zijn moeder hem een boek over anatomie. Taferelen vol symbolen en straatjargon, kriskrasfiguurtjes die ondanks de lukraak lijkende plaatsing een verhaal vertellen en tegelijk een eigen beeldtaal creëeren. Zo kennen we hem weer. Verwijzend naar collegakunstenaars (o.a. Lonnie Wood alias graffitiartiest Phase 2) of, in weer andere werken naar racisme, want dat was wel een thema. Na een feestje ter ere van zijn kunstenaarschap kon hij zelf niet eens een taxi krijgen.

Moeten we als de bliksem naar Heerlen afreizen? Reken maar. De tentoonstelling Basquiat: The Artist And His New York Scene is een buitenkansje, een dubbele aanrader. Zijn kunst wordt nog maar zelden getoond in een museum in ons land. En zoals gezegd voor het eerst te zien in Europa. De bijbehorende catalogus is tegelijk een fotoboek dat een mooie en inzichtelijke weergave geeft van sfeer en tijdsbeeld van Basquiat en de tentoonstelling.

Jean Michel Basquiat The Artist And His New York Scene – Schunck, Heerlen (t/m 2 juni 2019)

Klik hier voor het oorspronkelijke artikel op ZwartGoud 

David Bowie en dood zullen nooit in één zin thuishoren

“I will sit right down. Waiting for the gift of sound and vision” – David Bowie

David Bowie wordt weleens omschreven als een muzikale kameleon. Het is vooral een poging om de diversiteit in het werk van de zanger nader te duiden. Eerlijk gezegd heb ik zelf Bowie nooit beschouwd als iemand die verschillende gedaantes aanneemt. Voor mij is hij in de eerste plaats een schrijver van liedjes, een gewéldige schrijver van liedjes. Zo iemand als Bob Dylan. Je zou kunnen zeggen dat Bowie en Dylan zich bezighouden met popmuziek. Tegelijk onttrekken ze zich aan de hardnekkige dynamiek ervan. Want ja, net als Dylan wijkt Bowie vaak af van een songstructuur die herkenbaar is en experimenteert hij met zinconstructies en teksten. En evenals bij Dylan zijn geen twee albums van Bowie hetzelfde. Maar is Bob Dylan ooit een kameleon genoemd?

Wat Bowie zo goed maakt is zijn nimmer aflatende gevoel voor melodie en de manier waarop zo’n melodie samengaat in zang en muziek. Dan zijn er de cadeautjes die een nummer nog sterker maken. Neem Moonage Daydream. Halverwege, volkomen onverwacht, is er een zomaar een opstapje in de vorm van instrumentaal tegenmelodietje met piano en blaasinstrumenten. Dat Bowie van de liedjes en de melodieën is laat hij al vroeg in zijn carrière horen. Luister nog eens naar zijn debuut uit 1967.

Mijn eerste echte kennismaking met David Bowie vindt enkele jaren later plaats, in 1976. Daarvoor heb ik op de radio wel eens de hit Space Oddity gehoord, maar heb ik geen flauw idee wie de zanger is. Een aflevering van Toppop (wekelijks tv-programma met de nieuwste hits) brengt daar verandering in. Te zien is een clip uit een Amerikaanse soulshow. Tussen de dansers staat een wat vreemd ogend heerschap: blauw pak, broodmager, de gelaatstrekken bleek, het haar lichtrood. In die tijd creëert hij het artistieke alter ego ‘thin white duke’. Golden Years is een liedje dat nogal bescheiden wordt gezongen maar dat stiekem wel soepel swingt. “Run for the shadows, run for the shadows”.

Vanaf dat moment zal ik David Bowie blijven volgen. Dat is niet zo moeilijk want hij is alomtegenwoordig in het verloop van de jaren zeventig. En zeker aan het begin jaren tachtig, wanneer hij een gigahit scoort met Let’s Dance. Nadien blijven de hits weliswaar steeds vaker uit, evenals de normaal gesproken hoge kwaliteit van zijn werk. Gaandeweg raakt hij steeds meer uit het zicht van de aandacht. De enkele platen die onregelmatig verschijnen worden schouderophalend begroet. Ook ik laat ze deels aan mij voorbijgaan.

Wie ze kritisch beluistert ontdekt dat sommige albums Bowie op twee gedachten hinken. Fantastische songs tegenover zwakkere broeders die dus samen niet van plan zijn er een afgeronde albumvorm van te maken. Hunky Dory (1971) wordt alom geprezen, met name dankzij de prachtige hymne over ontsnappen aan het dagelijkse leven, Life On Mars? Op mij komt de het als geheel net iets te onsamenhangend over, o.a. door die akoestische liedjes op kant twee. En wat moeten we met een Beatlescover op funk- en soulplaat Young Americans (1975)?

Meer twijfel bij Diamond Dogs (1974). Nummers die opeens iets anders gaan doen. Het Rolling Stonesachtige Rebel Rebel tegenover songs die bijna theatraal gaan klinken. Ook Scary Monsters uit 1980 heeft mij nooit kunnen bekoren. Het gitaarspel van Robert Fripp overheerst zodanig dat je niet weet of Bowie met een song bezig is of met een experiment. Hoogst eigenzinnig is Lodger (1979). Wederom verwijzend naar vanalles maar zonder duidelijke richtingaanwijzer: reggae, new wave, een slotsong die deels is gebaseerd op Sister Midnight van Iggy Pop. Uiteraard zijn er de bekende klassiekers. Platen waarop alles samenvalt wat Bowie zo goed maakt. Een ander geluid, de wisselende thematiek, en altijd onmiskenbaar David Bowie, de man die zijn eigen genre is geworden. Enfin, zie het lijstje van de volgens mij beste albums onder de tekst.

Schok. Op 8 januari 2016 verschijnt ★. Achteraf, ja achteraf, laat de plaat zich beluisteren als een kroniek van een aangekondigde dood. Het eerste album waarop David Bowie niet op de hoes staat afgebeeld. De sfeer is duister, grimmig, rusteloos. Dit is muziek die Bowie niet eerder maakte. Dit is muziek die geen enkele andere popartiest eerder maakte. Ongrijpbaar, de nadruk op jazzachtige ritmes. Een zwarte ster, maar wel eentje die schittert. Wat op het moment van verschijnen niemand weet is dat Bowie afscheid heeft genomen. Van het leven, van ons. Dat laatste maakt het extra tragisch want iedereen heeft zijn of haar eigen David Bowie. De zanger zingt met een intonatie die we niet eerder van hem hoorden. Kwetsbaar, een tikje onvast en diep zuchtend vlak voordat hij begint aan de song ‘Tis A Pity She Was A Whore.

De afloop is bekend. Twee dagen na de release overlijdt hij aan de gevolgen van kanker. Dit zijn z’n laatste woorden: “Seeing more and feeling less / Saying no but meaning yes / This is all I ever meant / That’s the message that I sent. I can’t give everything / I can’t give everything / Away.” De artistieke nalatenschap van de zanger is zo uniek dat de woorden David Bowie en dood nooit in één zin zullen thuishoren. Een commentaar onder een Youtubefilmpje van Space Oddity: “waarom zeggen mensen dat David Bowie is? Hij is niet dood. Hij is er eindelijk in geslaagd naar Mars af te reizen.”

Mijn favoriete albums van David Bowie

1 ★ (2016)
2 Low (1977)
3 1. Outside (1995)
4 The Rise And Fall Of Ziggy Stardust And The Spiders From Mars (1972)
5 The Man Who Sold The World (1970)
6 “Heroes” (1977)
7 Station To Station (1976)
8 The Next Day (2013)
9 Aladdin Sane (1973)
10 David Bowie (1967)

De beste albums van 2018

ZwartGoud vroeg kunstenaars, publicisten, verkopers van platen, labelmedewerkers en andere muziekliefhebbers om hun favoriete albums van 2018. Wat al een tijdje aan de gang is werd in 2018 doodleuk voortgezet: aan de hedendaagse popmuziek valt geen touw meer vast te knopen. Best bijzonder. Dat de popmuziek van nu geen enkele houvast biedt en de muzikale voorkeuren werkelijk alle kanten op gaan. Zie ook  hieronder de 31 persoonlijke lijstjes. Anderzijds geven zulke gevarieerde overzichten wel de mogelijkheid om over te gaan tot een muzikale ontdekkingsreis.

Opvallend in ons overzicht en in dat van veel andere jaarlijstjes is de waardering voor het unieke experiment van Low. Het Amerikaanse gitaartrio uit Duluth (geboortestad van Bob Dylan) nam zomaar een andere gedaante aan. Misschien wel hét (red?)middel voor de ongrijpbare tijd waarin we nu leven. Low maakte een album met muziek waarin elektronisch aangestuurde decibellen op aangrijpende wijze werden geïntegreerd en opgewaardeerd. Menigeen dacht bij een eerste kennismaking dat er thuis iets mis was met de luidsprekers. Dat een band met zo’n naam zo hoog kan eindigen! Ook in ons totaaloverzicht prijkt het album Double Negative fier bovenaan.

Alan Sparhawk van Low: “Dit is ons protest in het tijdperk Trump. Sommige kunstenaars verkondigen hun mening op Facebook, andere verwerken hun haat in hun kunst. Maar we leven niet meer in de sixties. Toen kwam protest op de akoestische gitaar nog bij mensen binnen, nu niet meer. Nu komt alles op de grote stapel terecht. En wat is dan de taal die iedereen verstaat? Die is er niet, en dat is deprimerend. Double Negative is ons negatieve antwoord op deze negatieve tijd, in de hoop dat het iets positiefs oplevert.” (interviewcitaat uit 3voor12)

BESTE ALBUMS VAN 2018

1 LOW – DOUBLE NEGATIVE

2 ARCTIC MONKEYS – TRANQUILITY BASE HOTEL + CASINO

3 WENDE – MENS

4 THOM YORKE – SUSPIRIA

5 KHRUANGBIN – CON TODO EL MUNDO

6 SONS OF KEMET – YOUR QUEEN IS A REPTILE

7 YOUNG ECHO – YOUNG ECHO

8 SLEEP – THE SCIENCES

9 THE EX – 27 PASSPORTS

10 A PERFECT CIRLE – EAT THE ELEPHANT

 

 

ROB BENDERS collagekunstenaar rob benders
The Ex – 27 Passports
Claw Boys Claw – It’s Not Me, The Horse Is Not Me Part 1
Manic Street Preachers – Resistance Is Futile
Iceage – Beyondless
Parquet Courts – Wide Awake!
Johnny Marr – Call The Comet
RVG – A Quality Of Mercy
Constant Mongrel – Living In Excellence
IDLES – Joy As An Act Of Resistance
Elvis Costello & The Imposters – Look Now

special releases
Jobriath – Jobriath (Record Store Day lp)
Sparks – You Earned The Right To Be A Dick (Record Store Day single)
Joe Strummer – 001 (vinyl boxset)

 

 

ERIK VAN DEN BERG oor
1 Tropical Fuck Storm – A Laughing Death In Meatspace
2 Albert Hammond Jr. – Francis Trouble
3 Goat Girl – Goat Girl
4 IDLES – Joy As An Act Of Resistance
5 Ed Schrader’s Music Beat – Riddles
6 FACS – Negative Houses
7 Lewsberg – Lewsberg
8 Low – Double Negative
9 Bambara – Shadow On Everything
10 Young Echo – Young Echo

 

 

WOUTER BESSELS progwereld iO Pages meppeler courant
Steven Wilson – Home Invasion: In Concert At The Royal Albert Hall
Marlene Bakker – Raif
John Prine – The Tree Of Forgiveness
Jett Rebel – 7
Jonathan Wilson – Rare Birds
Johan – Pull Up
Johannes Schmoelling & Robert Waters – The Immortal Tourist
Marillion – All One Tonight
Kayak – Seventeen
My Baby – Mounaiki

special releases
Frank Zappa – The Roxy Performances (boxset)
ELO – Secret Messages (2lp reissue of 1983 album)
The Beach Boys – 1968: Wake The World: The Friends Sessions (digital release)

 

 

PHILIPPE DE CLEEN written in music
1 Mary Gauthier – Rifles And Rosary Beads
2 Eminem – Kamikaze
3 Paul McCartney – Egypt Station
4 The Ex – 27 Passports
5 Stikstof – Overlast
6 Marc Ribot – YRU Here? / Songs Of Resistance
7 Catrin Finch & Seckou Keita – SOAR
8 Baloji – 137 Kaniama
9 JTOTHEC – Somebody Had To Make This Record
10 Mehdi & Adib Rostami – Melodic Circles

special releases
John Coltrane – Both Directions At Once: The Lost Album
The Beatles – The Beatles (The White Album) (boxset)
Jack Sels – Minor Works (compilation)

 

LEENDERT DOUMA leendert douma
1 Low – Double Negative
2 Young Fathers – Cocoa Sugar
3 Wende – Mens
4 Tirzah – Devotion
5 broeder Dieleman – komma
6 Young Echo – Young Echo
7 Sophie – Oil Of Every Pearl’s Un-Insides
8 Biosphere – The Hilvarenbeek Recordings
9 The Caretaker – Everywhere At The End Of Time, Stage 4/5
10 Angelique Kidjo – Remain In Light

special releases
David Bowie – Loving The Alien (1983 – 1988) (boxset)
David Bowie – Glastonbury 2000 (live album)

 

 

MARLIES DRIESSEN platenzaak sounds venlo
1 Tirzah – Devotion
2 Khruangbin – Con Todo El Mundo
3 Arctic Monkeys – Tranquility Base Hotel + Casino
4 The Ex – 27 Passports
5 Superorganism – Superorganism
6 Idris Ackamoor – An Angel Fell
7 Lonnie Holley – Mith
8 Mitski – Be The Cowboy
9 Melissa Laveaux – Radyo Siwel
10 St. Vincent – Masseduction (piano version)

special releases
Alela Diane – The Pirate’s Gospel (deluxe reissue of 2008 album)
Neil Young – Songs For Judy (live album)
various – On The Soul Side (cd reissue of 1983 lp)

 

 

LAWRENCE ENGLISH componist curator geluidskunstenaar
1 Éliane Radigue – Œuvres Électroniques
2 Low – Double Negative
3 Jim O’Rourke – Sleep Like It’s Winter
4 Merzbow – Pulse Demon
5 Julia Holter – Aviary
6 The Necks – Body
7 Mike Cooper – Tropical Gothic
8 Grouper – Grid Of Points
9 Sarah Davachi – Gave In Rest
10 Eiko Ishibashi – The Dream My Bones Dream

 

 

KARI-ANNE FYGI kari-anne fygi
1 Wende – Mens
2 All Them Witches – ATW
3 A Perfect Circle – Eat The Elephant
4 Restorations – LP5000
5 Donovan Woods – Both Ways
6 Big Red Machine – Big Red Machine
7 Death Cab For Cutie – Thank You For Today
8 The National – Boxer: Live In Brussels
9 Jesse Marchant – Illusions Of Love
10 Neko Case – Hell-On

 

 

HENK GENDERS gong records online
1 Liars – Titles With The Word Fountain
2 Arctic Monkeys – Tranquility Base Hotel + Casino
3 Low – Double Negative
4 Young Echo – Young Echo
5 Thom Yorke – Suspiria
6 Carla Bozulich – Quieter
7 Current 93 – The Light Is Leaving Us All
8 Thomas Andrew Doyle – Incineration Ceremony
9 Sleep – The Sciences
10 Oneida – Romance

speciale releases
John Coltrane – Both Directions At Once: The Lost Album
Angelo Badalamenti & David Lynch – Thought Gang
Autechre – NTS Sessions (8cd box)

 

 

WALTER HOEIJMAKERS artistiek directeur roadburn festival
1 Louise Lemón – Purge LP
2 Ivar Bjørnson & Einar Selvik – Hugsjá
3 First Aid Kit- Ruins
4 Crippled Black Phoenix –  Great Escape
5 Emma Ruth Rundle – On Dark Horses
6 Anna Von Hausswolff – Dead Magic
7 Yob – Our Raw Heart
8 Lingua Ignota – All Bitches Die
9 Sleep – The Sciences
10 Steve Perry – Traces

special release
Primal Scream – Give Out But Don’t Give Up: The Original Memphis Recordings

 

 

RENÉ VAN KAAM platenblad
1 Mountain Movers – Pink Skies
2 Trimdon Grange Explosion – Trimdon Grange Explosion
3 One Eleven Heavy – Everything’s Better
4 Trembling Bells – Dungeness
5 Garrett T. Capps – In The Shadows (Again)
6 Wargirl – Wargirl
7 Beach Skulls – Las Dunas
8 Let’s Eat Grandma – I’m All Ears
9 Tasha – Alone At Last
10 Mr. Airplane Man – Jacaranda Blue

special releases
Bobbie Gentry – Live At The BBC (lp)
Grateful Dead – Portland Memorial Coliseum – Portland, OR, 5/19/74 (6lp-box)
Catherine Ribeiro + Alpes – Albums No 2, Ame Debout & Paix Catherine (3 lp-set and book)

 

 

PATRICK VAN KASTEREN grafisch ontwerpbureau viskom
1 Low – Double Negative
2 Sons Of Kemet – Your Queen Is A Reptile
3 Jeff Tweedy – Warm
4 Cat Power – Wanderer
5 Phosphorescent – C’est La Vie
6 Spiritualized – And Nothing Hurt
7 Marlon Williams – Make Way For Love
8 Christine And The Queens – Chris
9 Stephen Malkmus And The Jicks – Sparkle Hard
10 Kurt Vile – Bottle It In

special releases
Bob Dylan – More Blood, More Tracks: The Bootleg Series Vol.14 (boxset)
Dur-Dur Band Of Somalia – Volume 1 & Volume 2
John Coltrane – Both Directions At Once: The Lost Album

 

 

ROGER KENGEN academie van bouwkunst maastricht
1 John Coltrane – Both Directions At Once: The Lost Album
2 Voivod – The Wake
3 Thom Yorke – Suspiria
4 Low – Double Negative
5 Autechre – NTS Session 1
6 Sons Of Kemet – Your Queen Is A Reptile
7 Jerusalem In My Heart – Daqa’iq Tudaiq
8 Sleep – The Sciences
9 Efrim Manual Menuck – Pissing Stars
10 Now Vs Now – The Buffering Cocoon

special releases
The Gordon Beck Trio – Gyroscope (lp reissue of 1969 album)
Sigur Ros – Route One (lp reissue of 2017 album)
David Sylvian – Dead Bees On A Cake (lp reissue of 1999 album)

 

 

JAN KOOI platenzaak elpee groningen
1 Mountain Movers – Pink Skies
2 Lewsberg – Lewsberg
3 Sha La Das – Love In The Wind
4 Connections – Foreign Affairs
5 Bed Wettin’ Bad Boys – Rot
6 Shannon & The Clams – Onion
7 Des Demonas – Des Demonas
8 David Nance Group – Peaced And Slightly Pulverized
9 Mr Airplane Man – Jacaranda Blue
10 Nude Party – Nude Party

special releases
various – Technicolor Paradise: Rhum Rhapsodies And Other Exotic Delights (boxset)
various – Ernesto Chahoud Presents Taitu: Soul Fuelled Stompers From 1960s-1970s Ethiopia
various – Paris In The Spring

 

 

EDGAR KRUIZE edgar kruize  written in music
1 Marianne Faithfull – Negative Capability
2 A Perfect Circle – Eat The Elephant
3 Suede – The Blue Hour
4 Arctic Monkeys – Tranquility Base Hotel + Casino
5 Robyn – Honey
6 Arvid Nero – Mother Earth
7 Judith Hill – Golden Child
8 The Good The Bad And The Queen – Merrie Land
9 Simple Minds – Walk Between Worlds
10 Interpol – Marauder

special releases
The Beatles – The Beatles (The White Album) (boxset)
Neil Young – Roxy: Tonight’s The Night Live
Prince – Piano & A Microphone 1983

 

 

ROEL VAN DER LUGT groothandel en muziekdistributie bertus
1 Low – Double Negative
2 Hilary Woods – Colt
3 Tim Hecker – Konoyo
4 Anna von Hausswolff – Dead Magic
5 Feu! Chatterton – L’Oiseleur
6 Flying Horseman – Room/Ruins
7 Agar Agar – Dog And The Future
8 Kelly Moran – Ultraviolet
9 Imarhan – Temet
10 Makeness – Loud Patterns

 

 

FONS MOERS de concertzender
1 Jon Hassell – Listening to Pictures (Pentimento Volume One)
2 Tele:Funken – Rocket Summer
3 Daniel Corral – Polytope
4 Joyfultalk – Plurality Trip
5 Meat Beat Manifesto – Impossible Star (Flexidisc)
6 Dream Mirror – Dark Rift
7 Baïkonour – Everybody Knows This Is Hardware
8 The Home Current – Another Way Of Falling Apart
9 PJ Philipson – Linotopia Little
10 Ben Bertrand – Ngc 1999

special releases
A Certain Ratio – ACR:Set (compilation)
François de Roubaix – Daughters Of Darkness Les Lèvres Rouges (orig. soundtrack)
Éliane Radigue – Œuvres Électroniques (boxset)

 

 

CEDRIC MUYRES labelmanager snowstar records manager kensington
1 Joan Of Arc – 1984
2 broeder Dieleman – komma
3 Khruangbin – Con Todo El Mundo
4 Sons Of Kemet – Your Queen Is A Reptile
5 The Avonden – Wat Een Cirkel Is
6 Marc Ribot – Songs Of Resistance 1942 – 2018
7 Phosphorescent – C’est La Vie
8 Kacey Musgraves – Golden Hour
9 Lewsberg – Lewsberg
10 J Mascis – Elastic Days

 

 

TIM PENNINGS charles ronson
Parquet Courts – Wide Awake!
Young Echo – Young Echo
Low – Double Negative
The Ex – 27 Passports
Phantastic Ferniture – Phantastic Ferniture
The Dean Ween Group – Rock2
Sleep – The Sciences
Claw Boys Claw – It’s Not Me, The Horse Is Not Me Part 1
Tess Parks & Anton Newcombe – Tess Parks & Anton Newcombe
Jimi Hendrix – Both Sides Of The Sky

 

 

ALDO PEROTTI webshop en muziekdistributie de konkurrent
Amen Dunes – Freedom
Nils Frahm – All Melody
Laura Gibson – Goners
Parquet Courts – Wide Awake!
Rival Consoles – Persona
Rolling Blackouts Coastal Fever – Hope Downs
Straight Arrows – On Top!
Vive La Void – Vive La Void
Wax Chattels – Wax Chattels
Hilary Woods – Colt

special releases
Tim Hecker – Konoyo
Mary Lou Lord – Got No Shadow (reissue of 1998 album)
Michele Mercure – Beside Herself (compilation)

 

 

THEO PLOEG frnkfrt djbroadcast
1 Farai — Rebirth
2 The Avonden — Wat Een Cirkel Is
3 Barbara Morgenstern — Unschuld Und Verwüstung
4 seeyousoon — Wanderland
5 Isolation Berlin — Vergifte Dich
6 Space Afrika — Somewhere Decent To Live
7 Martyn — Voids
8 Julia Holter — Aviary
9 Lonnie Holley — MITH
10 Gaika — Basic Volume

 

 

EDWIN POUNCEY  kunstenaar savage pencil   the wire magazine
1 Cypress Hill – Elephants On Acid
2 Sleep – The Sciences
3 Dylan Carlson – Conquistador
4 Jeremy Deller & Adrian Sherwood – Freetail Dub
5 Yob – Our Raw Heart
6 Lingua Ignota – All Bitches Die
7 Universal Eyes – Four Variations On Artificial Society
8 Funeral Mist – Hekatomb
9 Jóhann Jóhannsson – Mandy (soundtrack)
10 Craft – White Noise And Black Metal

 

HARRY PRENGER zwartgoud
1 Arctic Monkeys – Tranquility Base Hotel + Casino
2 Low – Double Negative
3 Thom Yorke – Suspiria
4 Young Echo – Young Echo
5 Mark Lanegan & Duke Garwood – With Animals
6 Paula Rae Gibson & Kit Downes – Emotion Machine
7 Ben LaMar Gay – Downtown Castles Can Never Block The Sun
8 Ry Cooder – The Prodigal Son
9 Lewsberg – Lewsberg
10 Claw Boys Claw – It’s Not Me, The Horse Is Not Me Part 1

special releases
Einstürzende Neubauten – Grundstück (lp/dvd)
The Who – Live At The Fillmore East 1968 (2lp)
David Sylvian – Dead Bees On A Cake (Record Store Day lp reissue of 1999 album)

 

 

PAUL RONDAGS paul rondags photography
Linear John – Double Parade
Benjamin Boone, & Philip Levine – The Poetry Of Jazz
DJ Koze – Knock Knock
Henri Texier – Sand Woman
Jun Miyake – Lost Memory Theatre Act 3
Elsa Hewitt – Becoming Real – Trilogy Compilation
Lonnie Holley – Mith
Emmanative – Earth
Lump – Lump
Videotapemusic – Souvenir

special releases
Bobbie Gentry – The Girl From Chickasaw Country The Complete Capitol Masters (boxset)
various – Black Man’s Pride 2 (Righteous Are The Sons And Daughters Of Jah)
Annabel (lee) – I Came Across A Dreamer (ep)

 

 

BOB RUSCHE de concertzender
1 UMWELT – Abandon In Place
2 C.3.3. – Ballad Of Reading Gaol; The Cacophonietta
3 Daniel Avery – Song For Alpha
4 GAS – Rausch
5 Dead Neanderthals – Life
6 Yamaoka & Purl – Simple Songs
7 Giulio Aldinucci – Disappearing In A Mirror
8 Qluster – Elemente
9 Tape Loop Orchestra – Return To The Light
10 The Empire Line – Rave

special releases
Chris Carter – Miscellany (boxset)
Nasmak – Beautiful Obscenery An Anthology Of Indecent Exposures (lp reissue of 1981/1982 cassette)

 

 

SVEN SCHLIJPER-KARSSENBERG written in music
1 Frédéric Blondy, Pierce Warnecke, David Chiesa & Rodolphe Loubatière – Guède
2 Benjamin Biolay & Melvil Poupaud – Songbook
3 Francisco Meirino & Bruno Duplant – Dedans / Dehors
4 Reinier van Houdt (featuring David Tibet) – Igitur Carbon Copies
5 Pierre-Laurent Aimard – Olivier Messiaen: Catalogue D’Oiseaux
6 John Coltrane – Both Directions At Once: The Lost Album
7 Jos Smolders – Spaces
8 Leslie Winer & Jay Glass Dubs – YMFEES
9 Zeno van den Broek & Gagi Petrovic – Ob-Literate
10 Thomas Ankersmit – Homage To Dick Raaijmakers

special releases
Allan Kaprow, James Tenney, Max Neuhaus, Nam Jun Paik, Charlotte Moorman, Dick Higgins, Alvin Lucier, Allen Ginsberg a.o. – Karlheinz Stockhausen: Originale (private pressing LP)
The Art Ensemble Of Chicago And Associated Ensembles (boxset)
Éliane Radigue – Œuvres Électroniques (boxset)

 

 

PETER SCHONG popmagazine heaven
1 The Internet – Hive Mind
2 Kamaal Williams – The Return
3 Noname – Room 25
4 Ravyn Lenae – Crush EP
5 Lokkhi Terra – Cubafrobeat
6 The Unknown Mortal Orchestra – Sex & Food
7 Oh Sees – Smote Reverser
8 David Crosby – Here If You Listen
9 Kamasi Washington – Heaven And Earth
10 Charles Lloyd & The Marvels – Vanished Gardens

 

 

DENNIS SCHULTING onafhankelijk filosoof bothostraussian
1 Puce Mary — The Drought
2 Tyshawn Sorey — Pillars
3 Body/Head — The Switch
4 Klara Lewis & Simon Fisher Turner — Care
5 Sissy Spacek — Pitched Intervention & L/L
6 Marina Rosenfeld & Ben Vida — Feel Anything
7 Ectomorph — Stalker
8 Vril — Anima Mundi
9 Nadine Byrne — Dreaming Remembering
10 Gábor Lázár – Unfold

special releases
The Jimi Hendrix Experience — Axis Bold As Love (SACD remaster of 1967 album)
International Harvester — Remains (boxset)
Derek Bailey & Jamie Muir — Dart Drug (lp reissue of 1981 album)

 

 

THESSY SEGERS platenzaak sounds venlo
1 Yonatan Gat – Universalists
2 Beak> – >>>
3 Warmduscher – Whale City
4 Kamaal Williams – The Return
5 Deena Abdelwahed – Khonnar
6 The Ex – 27 Passports
7 Khruangbin – Con Todo El Mundo
8 Jon Hopkins – Singularity
9 Courtney Barnett – Tell Me How I Feel
10 All Them Witches – ATW

special releases
Pixies – Come On Pilgrim…It’s Surfer Rosa (compilation)
The Cure – Mixed Up (reissue of 1990 album)
various – Brainfeeder X (boxset)

 

 

MARK SIERA platenzaak velvet music leiden
1 Paul McCartney – Egypt Station
2 Toshio Matsuura Group – LovePlayDance: 8 Scenes From The Floor
3 Wende – Mens
4 Damien Jurado – The Horizon Just Laughed
5 Elvis Costello & the Imposters – Look Now
6 Maisha – There Is A Place
7 The Antler King – Ten For A Bird
8 Foxwarren – Foxwarren
9 Jack White – Boarding House Reach
10 Moses Boys – Displaced Diaspora

special releases
The Beatles – The Beatles (The White Album) (boxset)
John Coltrane – Both Directions At Once: The Lost Album
various – Technicolor Paradise: Rhum Rhapsodies & Other Exotic Delights (boxset)

 

 

MARCO SMEETS de afgrond magazine
1 Triptides – Visitors
2 Arctic Monkeys – Tranquility Base Hotel + Casino
3 The Good, The Bad & The Queen – Merrie Land
4 Graham Coxon – The End Of The F***ing World
5 IDLES – Joy As An Act Of Resistance
6 The Coral – Move Through The Dawn
7 De Schuldjongens – Everything You Hate Is On The Run
8 Sleep – The Sciences
9 A Perfect Circle – Eat The Elephant
10 Deafheaven – Ordinary Corrupt Human Love

special release
The Beatles – The Beatles (White Album) (boxset)

 

“All these cities I go to, I never see them. They may be the most beautiful places in the world, but I’ll just usually go to the nearest bar. I need a couple of hours by myself” – Mark E. Smith, The Fall (1957-2018)

(hoe kwam de eindlijst tot stand? de nummer 1 van een top 10 kreeg 10 punten, de nummer 2 9 punten etc. bij gelijk aantal punten is gekeken naar welk album het vaakst werd genoemd. waar nodig is vervolgens gekeken naar betere noteringen. lijstjes met willekeurige volgorde zijn niet meegeteld. de top 10 van lawrence english is afkomstig van boomkat.com)

Het doolhof David Lynch – aanvallen op het onderbewustzijn in het Bonnefantenmuseum

Aan het begin van de tentoonstelling loeit een sirene. Een waarschuwing voor wat de bezoeker te wachten staat. Wat volgt is een metershoge foto van de schilder aan het werk. De meeste mensen zullen hem kennen van zijn films Blue Velvet en Mulholland Drive of de veelgeprezen tv-serie Twin Peaks. Maar voor het eerst in Nederland gaan we uitvoerig kennis maken met de beeldend kunstenaar David Lynch. Het Bonnefantenmuseum pakt flinkt uit: vijfhonderd kunstwerken verdeeld over vijftien zalen. Van de eerste schetsen die hij in de jaren vijftig maakte tot enorme doeken uit 2018. Dan gaat het om schilderijen, tekeningen en foto’s, staande lampen en ja, nogal wat werken met heel veel spulletjes erin.

Dat luchtalarm hoort overigens bij de “moving painting” Six Men Getting Sick, te zien aan de achterkant van de Lynchfoto. Onvermijdelijk zijn er meer raakvlakken met zijn films, want hé, doet dat misvormde hoofdje niet denken aan die monsterachtige baby uit Eraserhead? En ligt daar niet de eerste versie van het scenario voor Blue Velvet? David Lynch dus. Berucht om zijn weigering zijn kunst uit te leggen. Bekend om een voorliefde voor “a damn fine cup of coffee”. In de museumshop is zijn eigen merk koffiebonen te koop.

Snel wordt duidelijk dat hier iemand aan het werk is met een vrije geest. Iemand die alle ruimte en vrijheid neemt om te komen tot een eigen universum, een eigen realiteit als het ware. Om hieraan gestalte te geven gebruikt Lynch gek genoeg alledaagse materialen en voorwerpen. Zo heeft hij op een van de schilderijen enkele sigarettenpeuken uitgeduwd. Objecten die herkenbaar en alledaags zijn worden door Lynch gebruikt in beelden waarvan je niet precies weet wat ze voorstellen. Ze doen denken aan nachtmerries. Eerst raak je nieuwsgierig en word je naderbij gelokt, vervolgens gaan ze aanvallen uitvoeren op het onderbewustzijn. Net als zijn beste films inderdaad. Gelukkig is er ook humor. Een van de bijdragen aan de tentoonstelling heet I Was A Teenage Insect. Fragiel en grappig ogen de sculpturen van staande lampen. Gezellig bijeen in een kring alsof ze familie van elkaar zijn.

Laten we, naar adem happend, verdergaan met herkenning en houvast. In de multimediadoeken ontdekken we een mobiele telefoon half verstopt in een colbertje, een afgescheurde spijkerbroek, boomtakken, een dameshorloge, plastic rozen. Alles vet opgeplakt en vastgekoekt met klodders verf, lijm en klei en wat al niet. Met de kunstenaar zelf gaat het intussen prima. Tijdens de opening vertelt hij via een Skypeverbinding vanuit Los Angeles: “Ik zeg altijd maar: de kunstenaar zelf hoeft niet te lijden om ellende te kunnen tonen. Ik wil het laten zien in verhalen en schilderijen.“

Is het dan allemaal macaber en rauw? Wie de tijd neemt en zich niet laat overrompelen door de hoeveelheid indrukken, merkt dat David Lynch nog meer te bieden heeft. Bijna ontroerend zijn de Distorted Nudes: digitaal bewerkte collages van erotische foto’s uit begin vorige eeuw. Of neem de pentekeningetjes op luciferdoosjes, de zwartwit foto’s van verlaten fabrieken. Niet keurig in passe-partouts, nee lekker op groot formaat, waardoor ze iets spookachtigs en mysterieus krijgen.

In een grote zaal bevinden zich een soort hangende vitrines van twee bij drie meter. Nog meer voorwerpen en materialen, maar dan op lappen karton. Eromheen of onderdoor stuiteren schots en scheve lettertjes die niet alleen de titel van het werk aangeven maar tegelijk de aanzet vormen tot een verhaal. Ook in deze beelden maakt het daglicht plaats voor schemer. “Dat fascineert me, zaken als insecten, vlees, verrotting. Ik houd ook van natuur die bloeit, maar wat ik wil schilderen is verval”, aldus Lynch in NRC Handelsblad. Soms is het net of je zit te kijken naar een staat van ontbinding. Niettemin branden in de canvassen vrolijk gekleurde lampjes.

In meerdere opzichten is dit museumbezoek een verademing. Lynch is geen kunstenaar die de tijdgeest wil vatten of er alles aan doet om een plek op te eisen in de kunstcanon. Lynch dringt niks op, maar tart meedogenloos de verbeelding en het voorstellingsvermogen. De titel van dit retrospectief had daarom net zo goed anders kunnen heten. Niet Someone Is In My House maar ‘someone is in my head’. Deze tentoonstelling is een belevenis die prikkelt en de geest verruimt. Goede zet van het Bonnefanten om in de zalen alvast het licht te dempen. A damn fine exhibition.

David Lynch – Someone Is In My House (Bonnefantenmuseum, Maastricht t/m 28 april 2019)

Someone Is In My House is tevens de titel van de fraaie Nederlandstalige tentoonstellingscatalogus. Ook aan te bevelen is het in 2007 verschenen The Air Is On Fire. Dit lijvige boekwerk bevat eveneens afbeeldingen van schilderijnen, foto’s en filmscènes, inclusief twee cd’s waarop Lynch uitgebreid vertelt over zijn werk.

Hoe Catch A Fire van The Wailers reggae op de kaart zette

Catch A Fire was de plaat die reggae introduceerde bij een rockpubliek. Het album dat de muziek uit Jamaica internationaal op de kaart zette. Een plaat met een verhaal kortom. Begonnen als traditionele zanggroep groeiden The Wailers dankzij diverse hits uit tot een band waarmee in de popmuziek rekening moest worden gehouden. Chris Blackwell, opgegroeid in Jamaica, onderkende het talent van de belangrijkste Wailers, Peter Tosh en Bob Marley. Hij runde het succesvolle Island Records en bood het gezelschap begin jaren zeventig een voorschot en platencontract.

Onder het aloude motto wie betaalt bepaalt, was Blackwell wel van mening dat de oorspronkelijke, ruwe opnamen een opknapbeurt moesten krijgen. Dus vroeg hij Wayne Perkins, Amerikaans studiogitarist en John ‘Rabbit’ Bundrick, bespeler van een goedgemutst orgeltje, om extra bijdragen. Zo gaf hij als medeproducer het album een geluid dat trouw bleef aan de herkomst van de band, maar tegelijk geschikt werd gemaakt voor een publiek dat niet gewend was naar reggae te luisteren.

Die mix van Westerse invloeden met rootsmuziek klonk niet alleen opvallend en uiterst geslaagd. Beschouw het gerust als voorbode op het latere handelsmerk van Ry Cooder. Luister maar eens hoe Baby We’ve Got A Date naar een hoger plan wordt getild door een fraaie steelgitaarsolo van Perkins.

The Wailers zelf haalden hun muzikale oorsprong uit mento (het gebruik van sociaalmaatschappelijke teksten), ska (Jamaicaanse variant op rhythm & blues) en rocksteady (de vertraagde beat). De exotische melange mondde uit in zwoele grooves en als straatpoëzie vermomde protestsongs over slavernij en de naweeën van het kolonialisme. Na langdurige Britse overheersing werd Jamaica pas in 1962 onafhankelijk. Ook over meer alledaagse onderwerpen lieten The Wailers zich niet onbetuigd. Zo beschreef Marley in Stir It Up de combinatie van vleselijke geneugten met cannabisgebruik. In Nederland werd een live-versie een enorme hit in 1979, toen in de zomer van dat jaar Peter Tosh optrad als soloartiest tijdens Pinkpop.

Ondanks het aanvankelijk bescheiden succes luidde Catch A Firereggae in als internationaal muziekfenomeen. Des te tragischer dat het met de twee pioniers bepaald niet goed afliep. Bob Marley overleed in 1981 aan kanker, zes jaar later werd Tosh vermoord in zijn huis in Kingston.

Catch A Fire werd in 1973 uitgebracht in een hoes met de vorm van een Zippo aansteker. Wanneer je de bovenkant openklapte kwam het binnenwerk en de lp tevoorschijn. Tegenwoordig is deze versie een peperdure tweedehandsplaat waarvan de hoes meestal beschadigd is. Een latere, intussen bekendere uitgave toont een foto van Bob Marley met vette joint tussen de lippen. Maar nu is de aanstekerhoes opnieuw verschenen, in een oplage van 3000 stuks wereldwijd, waarvan 250 voor Nederland. In de lichtblauw gekleurde aansteker zit een lp die geperst is op doorzichtig ‘smoke swirled’ vinyl. Meer dan op oudere uitgaven wordt op deze reissue het geluid van het karakteristieke baswerk meer benadrukt. Het klankbeeld kent bovendien een aangename verdeling van andere smaakmakende instrumenten.

The Wailers – Catch A Fire 45th Anniversary Edition lp (Island/Universal 1973/2018)