Niet alle muzikanten gaan eind jaren zestig gekleed in jasjes met kleurrijke bloemmotieven. Zo zijn er mannen met sjofele colbertjes om de schouders. Verder dragen ze baarden en hoedjes. Na tien jaar lang te zijn aangesterkt door liveoptredens mogen ze eindelijk de teugels laten vieren. Lekker liedjes spelen in een vrijstaand huis dat ondanks de knalroze pui amper te vinden is in het noordoosten van Amerika. Er zijn daar meer bomen dan bewoners. Het interieur lijkt op een gewone gezinswoning. Leren banken, een eettafel, bedden in slaapkamers. Wanneer de mannen met baarden en hoedjes in de kelder afdalen gaan ze de Amerikaanse muziek binnenstebuiten keren. En dat voor een stelletje Canadezen. Het mooiste bewaren ze stiekem voor eigen gebruik. Elf muzikale vondsten die voor de eeuwigheid worden vastgelegd in studio’s in New York en Los Angeles.

Ondanks de vernieuwingsdrang in de popmuziek van 1968 voelen de ‘songs’ ouderwets aan. Toch zijn ze er in deze vorm nooit eerder geweest. Ook heel ongewoon voor die tijd: het album begint met een ballad. De voorkant van de hoes bevat tekeningen van Bob Dylan maar niet de namen van de muzikanten.

Veel teksten gaan over de vragende en twijfelende mens. Dus over naderend onheil zeg maar. De Bijbelse symboliek tussen de regels door helpt ook al niet. “Now you look out the window tell me. What do you see? I see a golden calf pointing back at me”. De stemmen van de verschillende zangers kronkelen als een stug grindpad langs bermen waar piano, orgel, drums en bas opbloeien. Het geluid van de gitaar woekert als hardnekkig onkruid.

Dit is geen pop of rock, blues of country. Maar wat is het dan wel? Vijftig jaar later heeft de muziek nog altijd iets raadselachtigs. Wanneer je denkt dat een nummer gaat eindigen volgt er opeens nog een couplet of gitaarsolo. Muzieknoten en akkoorden  weten zelf ook niet goed wat hen overkomt. Langzaam word je naar binnen gesleurd, omarmd en weer losgelaten. Music From Big Pinkkortom is typisch zo’n plaat die je eerst goed moet leren kennen om ‘m op waarde te kunnen waarderen.

Sommige mensen hebben daar problemen mee. Om er toch duiding aan te geven worden er decennia later begrippen als roots en Americana voor bedacht. Maar Music From Big Pink gaat niet gebukt onder de clichés die dit genre intussen haast ondraaglijk maken. Een album als dit was er niet eerder en is sindsdien ook nooit meer gemaakt. Uniek, mysterieus, een tikje vreemd, maar prachtig. En het orgelriedeltje in Chest Fever moet onderhand eens net zo klassiek worden als de gitaarintro van Deep Purple’s Smoke On The Water.

Volgens audio- en vinylexpert Michael Fremer is op de originele Amerikaanse lp de lage klank van bas en basdrum eraf ‘gesneden’. Bij de platenmaatschappij was men bang dat de pickupnaald de lage frequenties haperend zou afspelen. Op deze reissue is de oorspronkelijke opname in ere hersteld. Met dank aan technicus Bob Clearmountain klinken de instrumenten nu diep en dynamisch. Het totaalgeluid is bovendien veel meer uitgebalanceerd. Verdikkeme, wat klinkt de muziek opeens authentiek en intens. Om de geluidskwaliteit optimaal tot zijn recht te laten komen is deze heruitgave verschenen als dubbel-lp, af te spelen op 45-toeren. Beide platen zijn overigens in de tweede hoes van de klaphoes gestopt. 

The Band – Music From Big Pink (2lp Capitol/Universal 1968/2018)