‘Het verleden kleeft onvermijdelijk aan een persoon en wordt zijn lot zodra hij eraan probeert te ontsnappen’, aldus de psychoanalyticus Otto Rank. Weliswaar ben ik niet in psychotherapie maar het verleden kan ik niet loslaten wanneer ik naar het nieuwste album van Sonic Youth luister. Toegegeven, feitelijk zou je elke uiting van kunst als een zijn eigen merites kwekende entiteit moeten beschouwen en ook als zodanig beoordelen. De kunstenaar en zijn verleden doen eigenlijk niet terzake. Maar ja, het verleden is verdomd hardnekkig. Het luistert gewoon mee telkens wanneer ik The Eternal opzet.
Schoorvoetend moet ik als bewonderaar van het eerste uur erkennen dat het luisteren naar Sonic Youth in 2009 gebukt gaat onder de erfenis van datzelfde verleden. Het verleden dat ooit liet horen waartoe Sonic Youth daadwerkelijk in staat is. Recente uitzonderingen zijn Murray Street waarop de extase ouderwets gloorde en de implosieliedjes van Rather Ripped vond ik ook heel apart. Dan heb ik het dus over de betere reguliere albums en niet over de zeer wisselvallige serie experimentele projecten. Op The Eternal speelt Sonic Youth alsof men op zoek is naar een probleem in plaats van naar een oplossing. De bekende overgangen, breaks en intervallen klinken lang niet meer zo soepel, vanzelfsprekend en inventief. Sonic Youth wil drie verschillende nummers in één song proppen lijkt het om vervolgens stuurloos te eindigen in de draaikolk van de hoes.
Zo wordt het verlangen naar het verleden tijdens The Eternal alleen maar heviger. Ik mis de industriële vervorming van Bad Moon Rising, de sexy onrust van Sister en Evol, de feedbackende verkenningen van Daydream Nation, de acute pop-meets-Branca explosietjes van Goo. Op The Eternal klinkt Sonic Youth ongeïnspireerd en vermoeid. Geen enkele, maar dan ook geen enkele song maakt daadwerkelijk indruk. Wat me ook irriteert is de geluidskwaliteit daar in de op Protools draaiende Echo Canyonstudio waar Sonic Youth haar platen opneemt. Met vaste producer John Agnello is The Eternal voor de eeuwigheid vastgelegd in een decor waar de platte dynamiek scherpe kantjes één voor één indeukt. Het geluid is zo overdreven transparant en kraakhelder, het past gewoon niet bij een band dat ooit klankvervorming en ruis integreerde in haar werk. Massage The History heet een van de nummers. Zo is het maar net. Sonic Youth masseert het verleden en feliciteert zichzelf met het heden.
Sonic Youth – The Eternal (lp, Matador 2009)
Harry Prenger 