Met enige trots toont de burgemeester zijn ruime kantoor in het stadhuis. “We houden hier zelfs vergaderingen”, zegt hij wijzend op de enorme ovale tafel met leren stoelen. Buiten ronkt het geluid van stroomgeneratoren. Binnenkort beginnen sloopwerkzaamheden van een ernaast gelegen kantoorkolos. Het typeert het huidige Heerlen dat letterlijk aan de weg van de toekomst timmert. “Ik val hier met mijn neus in de boter” vertelt Emile Roemer. Sinds maart 2018 is de voormalige fractievoorzitter en lijsttrekker van de SP waarnemend burgemeester. Voorafgaand aan het interview hebben we een aantal gespreksonderwerpen doorgegeven: SP, Heerlen, herindeling en heavy metal. We mogen de burgemeester tutoyeren.
Hoe bevalt het in Heerlen? Ik neem aan dat je de stad intussen al aardig hebt leren kennen. Zou je er al een karakterschets van kunnen geven?
Lachend: “Hoe lang heb je? Ik ben bezig Heerlen te ontdekken. Voor mij is een stad niet een verzameling panden maar een verzameling mensen. Als je de stad wilt snappen moet je twee dingen doen: je moet de geschiedenis kennen en je moet de mensen kennen. Dat eerste kun je door veel te lezen, je te laten bijpraten, musea te bekijken. Maar mensen in de stad leren kennen doe je door erop af te gaan en met ze te praten. Dan hoor je wat leeft, wat er speelt en wat de uitdagingen zijn.”
Toch heerst er bij sommige mensen nog een negatief beeld over Heerlen.
“Het beeld wat men van buiten Zuid-Limburg heeft over Heerlen is echt achterhaald. Nog te vaak hoor ik: ‘Heerlen, dat is toch die stad met die drugsoverlast?’ Ik vraag dan ‘wanneer ben je er voor het laatst geweest? Onder welke steen heb jij gelegen de afgelopen twintig jaar?’
Er is de laatste jaren wel een flinke toename te zien in de stad van kunst en cultuur.
“Er is inmiddels zoveel waar Heerlen trots op kan zijn. Je noemt zelf en terecht alles wat er georganiseerd wordt aan festivals, aan kunst en cultuur. Aan de andere kant zie je nieuwe bedrijven en startups. Die positieve impuls voel je overal. En ja, er is ook nog veel leegstand. We zijn hard bezig met een subsidieaanvraag bij het ministerie om leegstaande panden te slopen. Dat begint hier al met het nieuwe stadskantoor. De komende jaren wordt er 80.000 vierkante meter leegstand weggehaald. Er is heel lang over gesproken maar nu gaan we laten zien wat er gebeurt.”
Emile Roemer werd in maart 2018 gevraagd de werkzaamheden van het burgemeesterschap over te nemen van Ralf Krewinkel. Deze moest wegens privéomstandigheden zijn ambt tijdelijk neerleggen. Krewinkel zette samen met Provinciale Staten stevig in op een herindeling met Landgraaf. Het initiatief implodeerde echter voortijdig. De Provincie werd op de vingers getikt door de Raad van State en de minister van Binnenlandse Zaken. Er zou niet zorgvuldig zijn omgegaan met een open overleg erover.Roemer: “Bij de laatste verkiezingen is natuurlijk het nodige gebeurd. De uitslagen in andere gemeenten laten zien dat de herindeling verder weg is dan ooit. Het standpunt van het college van Heerlen is niet veranderd. Men is hier voor een herindeling, maar wel met draagvlak. Dus zul je op andere manier moeten kijken hoe je de slagkracht in de regio kunt verbeteren. In die worsteling zit de regio. Het is ook de vraag waar de minister mee komt. Niks doen is geen optie. Je bent wel een centrumgemeente waar de regio en de mensen meer van verwachten. Linksom of rechtsom zal er iets moeten gebeuren.”
Bij de laatste landelijke verkiezingen boekte de partij waarvan je lijsttrekker was niet de gehoopte zetelwinst. Momenteel bezit de SP 14 zetels in de Kamer. De partij is net als het Nederlandse voetbal. Wel voetballen maar niet op het hoogste niveau.
Roemer, enigszins verbouwereerd: “Nu raak je me in de ziel. Het allerhoogste niveau is de Tweede Kamer! In de regering deelnemen was me net niet gegund. We besturen nu wel mee in veel provincies. We zitten in veel steden in het college waaronder Heerlen en Amsterdam. We laten ons op alle terreinen overal zien. Dat wijst erop dat we ook in de landelijke regering gaan komen. Dat is een kwestie van tijd. Dat gaat niet lang meer duren.”
Wanneer Roemer enige scepsis bespeurt bij zijn bezoek voegt hij er aan toe: “Soms kunnen dingen heel snel gaan. Dat heb ik zelf ook gemerkt. Toen ik begon in de Kamer stond het CDA op 44 zetels. Twee verkiezingen later hadden ze er 13. Ik heb in de peiling op 38 gestaan.”
Hoe denk je dat de SP zich gaat handhaven in het huidige rechtse klimaat dat door Nederland waait?
“Nou ik denk dat Lilian Marijnissen met de term rechtvaardigheid de spijker op zijn kop slaat.”
Emile Roemer refereert aan de manifestatie Rede voor Rechtvaardigheid die de huidige SP-partijleider op 15 september in Rotterdam zal houden. Marijnissen heeft aangekondigd dat ze daarin zal pleiten voor meer rechtvaardigheid in de samenleving.
Roemer: “Nederland in beweging brengen. Dat gaat een van de grote speerpunten worden. Op alle mogelijke terreinen de rechtvaardigheid in de samenleving weer terug proberen te krijgen. Wanneer het gaat om rechtvaardigheid zijn we in Europa en Amerika aardig afgegleden. Als ik in Nederland zie hoeveel gezinnen nog steeds moeite hebben om vast werk te vinden om de eindjes aan elkaar te knopen. Mensen worden tegen elkaar opgezet. Wat er in de samenleving gebeurt heeft niets met rechtvaardigheid te maken.”
Weliswaar heb ik er geen onderzoek op losgelaten maar ik heb toch ergens het idee dat steeds minder jongeren zich geroepen voelen om op de SP te stemmen.
“Dat zou ik toch maar eens gaan onderzoeken dan! We hebben een hele grote jongerenafdeling!”
Maar krijg je jongeren ook zover dat ze gaan stemmen op de SP?
“We zitten nog steeds bij een van grootste vijf zes partijen van Nederland. Dat krijg je echt niet voor elkaar als er niet zoveel jongeren op de SP stemmen.”
Desondanks erkent Roemer dat de samenleving de laatste decennia zodanig is veranderd dat dit ook zijn weerslag heeft op het stemgedrag.
“Jaren geleden, toen Nederland nog te maken had met een verzuiling, stemden mensen traditioneel. Dat is niet meer zo vanzelfsprekend. Men kan vandaag op de VVD stemmen en de volgende keer op de SP. Het politieke landschap is behoorlijk veranderd. Mensen stemmen nu vaak vanwege een thema en niet op een partijprogramma. Meer dan ooit wordt ook gekeken naar de frontman of frontvrouw. Dan is er nog de vraag óf mensen gaan stemmen.”
Zoals al vaker besproken in interviews is Emile Roemer een groot muziekfan. Opvallend is de voorliefde die hij koestert voor heavy metal. Niet een muziekgenre dat je meteen in verband brengt met een politicus, laat staan met het deftige ambt van het burgemeesterschap. Op de website Noisey staat hij gefotografeerd met de wijsvinger en pink omhoog, de ‘duivelshoorntjes’ die horen bij de metalsymboliek.
Waar komt je voorliefde voor heavy metal vandaan?
Glimlachend: “Ik ben opgegroeid met drie oudere broers in de jaren zestig en zeventig. Dan word je wel enigszins gevormd over wat je thuis te horen krijgt. Frank Zappa, Cuby & the Blizzards. Blijkbaar beviel me dat. Bij mij is de liefde voor muziek heel breed. Ik kan van veel muziek echt genieten. Ik denk dat het ook komt door jonge vriendschappen, tieners die ook van heavy metal hielden. Dan ga je samen op zoek naar nieuwe bands, naar concerten. Voor je het weet loop je van het ene festival naar het andere metalconcert.”
Noem eens wat favoriete bands van je.
“Ik ben fervent fan van Metallica. Vorig jaar heb ik ze mogen ontmoeten in Amsterdam. Ik ben altijd op zoek naar nieuwe bands. Cd’s draai ik trouwens meestal in de auto want thuis moeten ze er niks van hebben, haha. Muziek doet iets met mensen. Iedereen heeft behoefte aan muziek. Het is ook de taal die iedereen spreekt. Als je een feestje hebt draai je muziek. Als je iets vervelends meemaakt luister je naar muziek. Je kunt er je gevoel in kwijt. Daarom ben ik een groot voorstander dat je op jonge leeftijd muziekles krijgt. Dat op scholen door vakdocenten muziek en kunstonderwijs gegeven wordt.”
Over heavy metal gesproken. We laten de burgemeester aan het einde van gesprek kennismaken met Archspire. De Canadese band moet het hebben van ritmische patronen die complex en extreem snel worden gespeeld. Opvallend is de zangstijl, ook wel ‘death growl’ genoemd, karakteristiek voor het subgenre deathmetal waartoe Archspire behoort. Via de smartphone van het bezoek luistert Roemer aandachtig naar muziek die intens en zeer welluidend uit het luidsprekertje schalt. Te beoordelen aan zijn glimlach bevalt hem deze stortvloed aan decibellen wel. De burgemeester begint nog net niet met zijn hoofd te headbangen. Enthousiast: “Kun je me de link doorsturen? Dit is iets om door te geven aan mijn muziekvrienden.”
Relentless Mutation by Archspire
(eerder gepubliceerd op ZwartGoud)
Harry Prenger 